گاز FM200

این گاز با نام علمی HFC227 ea یا HEPTAFLUOR PROPAN در ابتدا توسط کمپانی Dupont تحت نام و برند تجاری FM200 بعنوان جایگزینی برای گاز هالون به بازار عرضه گردید. FM200 گازی بی رنگ، بدون بو و غیر سمی بوده که به دلیل تأثیر غیر مخرب آن بر لایه اوزون، تأثیر ناچیز بر گرمایش زمین و همچنین قابلیت بالای آن در اطفای حریق، به سرعت تبدیل به گزینه اصلی انتخاب طراحان سیستم اطفای حریق گازی در کاربری های با حساسیت بالا در سراسر جهان در 30 سال اخیر شده است.

در گذشته از اکسیژن، ماده سوختنی و حرارت بعنوان مثلث آتش یاد می شد. با اضافه شدن واکنش های زنجیره ای شیمیایی به این اضلاع، ابعاد و تعاریف جدیدی در روش های اطفای حریق معرفی گردید. روش اطفای گاز FM200 با گازهای طبیعی که جایگزین اکسیژن شده و موجب اختلال در  تنفس افراد حاضر در محل تخلیه می شود متفاوت است. این گاز با مولکول هایی که میل ترکیبی بالایی با اکسیژن دارند ترکیب شده و با بر هم زدن زنجیره این نوع واکنش های شیمیایی مانع ترکیب اکسیژن با آنها شده و از پیشرفت حریق جلوگیری می کند. در این فرآیند از اکسیژن محیط کاسته نشده و امکان تنفس افراد حاضر در محل فراهم می باشد. استفاده از گاز FM200 در حریق کلاس های A,B و C مقدور می باشد. لیکن قابلیت و کارایی این گاز در حریق های کلاس C (حریق ناشی از تجهیزات برقی( نسبت به سایر موارد مشهودتر می باشد. بر طبق NFPA 2001 حداقل غلظت گاز FM200 در حریق های کلاس C در حدود 7 درصد می باشد. هر چند استفاده از این گاز در محیط های با امکان تردد افراد بلا مانع می باشد، زمان مجاز برای قرارگیری افراد در معرض این گاز با توجه به غلظت آن متغیر بوده و تا غلظت حدود 9 درصد تقریبا بر روی افراد بی‌اثر است. گاز FM200 ماهیتاً نارسانا بوده و در مسیر تجهیزات الکتریکی اتصال کوتاه ایجاد نمی کند.

هم اکنون سیستم های اطفای حریق FM200 در دو نوع کم فشار (25 بار) و پر فشار (42 بار)  در بازارهای جهانی موجود می باشد. در واقع FM200 بصورت مایع در سیلندرهایی ذخیره شده که از گاز نیتروژه 25 بار یا 42 بار بعنوان پیشرانه فعال سازی و عامل خروج این مایع از سیلندر استفاده می شود. لازم به ذکر است که در هنگام خروج محلول نیتروژن و FM200 از نازل های مخصوص این سیستم، ماده خروجی کاملا بصورت گاز می باشد. پکیج سیستم های اطفای حریق گاز FM200 به صورت کلی شامل تجهیزات زیر می باشد:

• سیلندر ذخیره گاز (در سایزهای متفاوت بر اساس سازنده)
• شیر سیلندر به همراه کپ محافظ
• گیج فشار بر روی شیر سیلندر
• شلنگ تخلیه گاز از درون سیلندرها
• منیفولد (در صورت وجود بیش از یک سیلندر)
• شیر یکطرفه (در صورت وجود بیش از یک سیلندر)
• شیر برقی بر روی شیر سیلندر
• فعالکننده دستی بر روی شیر سیلندر
• پرشر سوئیچ Low بر روی شیر سیلندر (نشان دهنده افت فشار گاز درون سیلندر)
• پرشر سوئیچ High بر روی لوله اصلی یا منیفولد (نشان دهنده تخلیه گاز در فضای مورد نظر)
• شلنگ فعالکننده (معمولا در صورت وجود بیش از یک سیلندر)
• نازل
• براکت نگهدارنده سیلندر

گاز FM200 توانایی اطفا حریق بالایی در زمانی بسیار کم (در حدود 10 ثانیه) را دارد. همچنین به دلیل غلظت کم طراحی برای این گاز نسبت به سایر اطفا کننده های گازی از جمله گازهای طبیعی، حجم سیلندرهای ذخیره این گاز نیز کم بوده و فضای نسبتاً کوچکی اشغال می نمایند.

عوامل موثر در محاسبه میزان گاز FM200 مورد نیاز جهت اطفای حریق محل های مختلف شامل: حجم فضای مورد نظر، غلظت طراحی (بر اساس کلاس حریق)، دمای طراحی و ارتفاع از سطح دریا می باشد.

پس از تخلیه گاز FM200 در فضا افزایش فشار شدید (Over Pressure) و یا برودت بسیار زیاد مشاهده نخواهد شد. بنابراین استفاده از این گاز برای تجهیزات حساس مشکل چندانی ایجاد نمی کند. همچنین پس از تخلیه، هیچگونه آلودگی و یا پسماندی از خود به جا نگذاشته که این امر باعث حداقل شدن زمان تعطیلی تاسیسات بعد از اطفای حریق نیز می شود. به همین دلایل از جمله مهمترین کاربری های این گاز می توان به استفاده در سایت های مخابراتی، دیتا سنترها، آرشیو مدارک، اتاق های تجهیزات برقی، موزه ها و اتاق های سرور و … اشاره نمود.